Hoe metabole disfunctie chronische ziekten veroorzaakt en de kans op Corona vergroot

Artsen zoals Yvo Sijpkens – spreker op ons volgend symposium – die leefstijlgeneeskunde praktiseren zijn wat betreft Ancestral Health NL van levensbelang, want zij vervullen een sleutelfunctie in de strijd tegen chronische ziekten die onze maatschappij teistert. Er komt nogal wat aan bod in deze aflevering van “De Nieuwe Wereld” waarin Marlies Dekkers in gesprek gaat met Yvo Sijpkens, internist en specialist leefstijlgeneeskunde, over de relatie tussen stofwisselingsproblemen, chronische ziekten, en corona.

Het jaar 2018 was een omslagpunt in het leven van Yvo Sijpkens wanneer hij het boek “The Art and Science of Low Carbohydrate Living” (Stephen D. Phinney, Jeff S. Volek) kado krijgt van een patiënt die door een laag koolhydraten dieet gewicht verloren heeft met verbeterde gezondheid. Wanneer hij in datzelfde jaar tijdens een congres Wim Tilburgs hoort spreken prikkelt dat authentieke verhaal van Wim Tilburgs’ transformatie in gezondheid (omkering van diabetes type 2 m.b.v. een ketogeen dieet) hem om dit ook op zichzelf uit te proberen. Dit leidt voor hem tot verrassend positieve gezondheidseffecten.

Leefstijlgeneeskunde

De term leefstijlgeneeskunde vindt Yvo Sijpkens eigenlijk dubbelop, maar het meenemen van leefstijl tijdens een consult is helaas niet meer zo heel erg vanzelfsprekend vanwege segmentatie en specialisatie in de gezondheidszorg. Want alle ziektebeelden worden apart behandeld met heel veel medicijnen, terwijl ze wel degelijk onderling verband houden doordat ze het gevolg zijn van hyperinsulinemie en insulineresistentie. Steeds meer mensen krijgen steeds meer chronische aandoeningen die bestreden worden met steeds meer medicijnen, met maar een half resultaat.

Dan is er toch iets fundamenteel mis, en zijn we heel druk met symptoombestrijding met medicijnen … dan is nu leefstijlgeneeskunde in opkomst om te laten zien: er is een gemeenschappelijke grondoorzaak voor deze ziekten, en als we die aanpakken dan is dat natuurlijk veel effectiever.

Metaboolsyndroom of metabole disfunctie

Omdat metaboolsyndroom gekoppeld is aan heel veel andere chronische ziekten wil Yvo Sijpkens graag vorm en inhoud geven aan het internationale pleidooi om het voortaan meer over metabole disfunctie te hebben i.p.v. over metaboolsyndroom zodat het beter herkenbaar is wat de onderliggende oorzaak is die om behandeling vraagt.

Wat is de oorzaak van metabole disfunctie?

Yvo Sijpkens ervaart dat patiënten oprecht geïnteresseerd zijn in de oorzaak van hun ziekte. In de context van de stress die het hedendaagse leven met zich mee brengt worden voedingskeuzes steeds relevanter, dus de toename van ultra-bewerkt voedsel consumptie werkt dan desastreus uit. Het verslavingsmechanisme, o.m. door het slimme “blisspoint” in ultra-bewerkt voedsel, maakt mensen afhankelijk van deze prikkels. Traditioneel wordt er door diëtisten teveel de nadruk gelegd op kwantiteit – de calorieën – van het voedsel en is er te weinig aandacht voor de kwaliteit.

Symptoombestrijding

Men begint vaak pas bij de constatering van diabetes type-2 met de symptoombestrijding van bloedsuikercontrole, terwijl de metabole disfunctie al jaren daarvoor aan de hand was, soms zelfs van kinds af aan. Terwijl het vroeg herkennen van metabolische disfunctie maakt dat je als vanzelf uitkomt bij leefstijl, in plaats van bijvoorbeeld het LDL-cholesterol veel nadruk te geven wat een doodlopende weg lijkt.

Insulineresistentie

“Gamechanger” is volgens Yvo Sijpkens het meten van de nuchtere insulinewaarde van mensen. Constant verhoogde insulinewaarden zijn een indicatie voor het ontstaan van insulineresistentie, want je hebt gaandeweg een steeds hogere insulinewaarde nodig om je bloedglucose-waarde laag te kunnen houden. Dus jarenlang verhoogde insuline en oplopende insulineresistentie is de voedingsbodem voor het ontstaan van chronische ziekten.

Verzadigde en onverzadigde vetten

Voortschrijdende inzichten laten zien dat een stressvolle omgeving bijdraagt, net als plantaardige oliën – wat nog als controversieel beschouwd wordt – maar ze dragen bij aan de insulineresistentie door de opstapeling van bewerkt voedsel met onverzadigde vetten met een verhoogd linolzuur gehalte, zoals bijv. zonnebloemolie. Dat maakt het zinvoller om een onderscheid te maken tussen bewerkt – en onbewerkt voedsel, i.p.v. het weinig behulpzame onderscheid tussen verzadigde – en onverzadigde vetten.

Het hormoon vitamine D

Volgens Yvo Sijpkens wordt in de “vitamine-D tekort discussie” oorzaak en gevolg door elkaar gehaald. Oorzaak voor veel vitamine D tekort is volgens hem metabole disfunctie, want in die context wordt het hormoon vitamine D minder aangemaakt door het lichaam. In die zin is een vitamine D tekort eerder een teken voor metabole disfunctie, i.p.v. dat een vitamine D tekort specifieke ziekte veroorzaakt alleen omdat het nou eenmaal bij veel chronische ziekten voorkomt.

Wat is gezonde voeding?

Mensen denken vaak dat ze gezond eten wanneer ze de dag beginnen met een ontbijt van vruchtenyoghurt met muesli en een glas jus d’Orange en behalve de broodjeslunch en het avondeten nog meerdere eet – of snack momenten hebben zoals bijvoorbeeld met fruit. Het vereist maatwerk van een begeleidend arts om deze eet – en leefgewoontes om te buigen. Van belang is wat weggelaten wordt uit het dieet: plantaardige oliën en snelle suikers. Yvo Sijpkens is een groot voorstander van constante glucose meters (CGM) zodat mensen zelf hun bloedglucose-waarde kunnen meten, en directe terugkoppeling kunnen krijgen over de relatie tussen het genuttigde voedsel en de bloedsuikerspiegel. Daarnaast kan periodiek vasten (intermitted fasting / time restricted eating) een nuttig hulpmiddel zijn bij de vetverbranding. Wanneer dit dieet met gezonde volwaardige voeding, ideaal twee maaltijden op een dag waar hoogwaardige eiwitten met bijkomende vetten maar ook gezonde koolhydraten een plaats hebben – een tijdje wordt volgehouden komt er altijd resultaat. Bij de een sneller dan bij de ander, maar het zelfherstellend vermogen van het menselijk lichaam is erg groot.

Je leefstijl als medicijn

Een “grassroots” beweging als “Je leefstijl als medicijn” van Wim Tilburgs draagt Yvo Sijpkens een warm hart toe o.m. vanwege de praktische aanpak en laagdrempeligheid die het voorstaat. Hij heeft zich daar aan verbonden als medisch adviseur.

Covid-19

Als uitsmijter van het gesprek nog even over het coronavirus, covid-19 en het belang van het versterken van het afweersysteem van het menselijk lichaam. Dat deze gezondheidszorg crisis ook kansen biedt voor de leefstijlgeneeskunde, om deze nog veel breder in te zetten onder een – op steeds jongere leeftijd – zieker wordende bevolking, om deze weer metabool gezond te maken. Al was het alleen maar omdat het spoor waar we nu op zitten onhoudbaar is omdat het onbetaalbaar is geworden.

Wil je Yvo Sijpkens zien spreken?

Vergeet dan niet een kaartje te kopen voor ons komend symposium!